Aðalfundur Landssambands sumarhúsaeigenda var haldinn miðvikudaginn 28. mars 2007 að Skipholti 70, Reykjavík. Var það 17. aðalfundur sambandsins.

Formaður setti fund kl. 20:00 og bauð fundarmenn velkomna. Fundarstjóri var kosinn Björn Friðfinnsson og fundarritari Guðmundur Guðbjarnason.

Áður en gengið v ar til dagsskrár kynnti fundarstjóri gestafyrirlesara, Gylfi Kristinsson, skrifstofustjóra í félagsmálráðuneytinu og formann starfshóps, sem félagsmálaráðherra skipaði 21. júlí 2007 til að fjalla um réttarstöðu eigenda og íbúa frístundahúsa. Flutti Gylfi erindi um störf þessa starfshóp. Kynnti hann frumvarp að lögum um réttindi og skyldur eigenda og leigjenda lóða í skipulagðri frístundabyggð sem starfshópurinn hafði komið sér saman um.

Í máli hans kom fram að þetta væri þriðji starfshópurinn sem skipaður hefði verið til að fjalla um þessi mál, sá fyrsti var skipaður 1993 sem lagði fram tillögur á árinu 1994, sem ekki náðu fram að ganga. Annar hópur var skipaður á árinu 1996 en eini árangur þess hóps var að útreikningur stofnverðs sumarbústaða til álagningar fasteignagjalda var breytt sem leiddi til lækkunar fasteignagjalda. Gylfi sagði að starfssvið hópsins hafi verið að fara yfir lög og reglugerðir sem gilda um þetta málefni og gera tillögur um nauðsynlegar breytingar ef þörf krefði og kanna hvort þörf væri á að semja heilstæða löggjöf um frístundahús og réttarstöðu eigenda og íbúa slíkra húsa þar með talið samskipti sveitarfélaga og sumarhúsaeigenda, réttur sumarhúsaeigenda gagnvart landeigendum, skipulagi þjónustu á vegum opinberra aðila og öryggi þeirra sem dvelja í frístundahúsum. Starfshópurinn hófst handa 7. september og hélt 23 fundi og lauk störfum 27. febrúar með því að leggja fyrir félagsmálráðherra frumvarp. Vegna komandi Alþingiskosninga var þinghald í styttra lagi og vannst ekki tími til að leggja það fyrir Alþingi í vor eins og til stóð í upphafi. Í starfhópnum voru fulltrúar frá fjórum ráðuneytum, félagsmálaráðuneytinu, landbúnaðarráðuneytinu, umhverfismálaráðuneytinu og dóms – og kirkjumálaráðuneytinu, auk þriggja fulltrúa frá Bændasamtökum Íslands, Sambandi íslenskra sveitarfélaga og Landssambandi sumarhúsaeigenda.

Meginatriði í vinnu starfshópsins voru eftirfarandi:

1. Að tiltekin lágmarksákvæði væru í samningum um kaup á lóðum á skipulögðu svæði fyrir frístundabyggð.

2. Að samningar um leigu á lóð á skipulögðu svæði fyrir frístundabyggð skuli uppfylla lámarksskilyrði, þ.á.m. um forgang til áframhaldandi leigu og endurskoðun á leigufjárhæð eða forkaupsréttar við sölu og skal samningi þinglýst.

3. Uppsagnarfrestur ótímabundinna leigusamninga á lóðum væri lögbundinn tvö ár.

4. Skylt væri að stofna félag sem fjallar um sameiginleg hagsmunamál í skipulagðri frístundabyggð.

5. Ágreinisefni sem rísa vegna tiltekinna ákvæða laganna verði heimilt að vísa til kærunefndar.

6. Í lögunum væri tilmæli til sveitarstjórnar um samráð við svæðisfélög í frístundabyggð.

Í máli Gylfa kom fram að mikill skoðanamunur hafi verið hjá einstökum fulltrúum í starfshópnum en allir hefðu þeir lagt síg fram um að ná samstöðu um tillögur að lagafrumvarpi. Mikilvægt væri að skapa hliðstæða réttarstöðu milli aðila í frístundabyggð og væri í fjölbýli með því að mynda vettvang fyrir sameiginleg hagsmunamál með skyldubundinni félagsaðild sem hefði vald til að framkvæma og innheimta fyrir sameiginlegum útgjöldum á félagssvæðinu og til úrlausnar ágreinisefna milli félagsmanna. Einnig að lögbinda gerð og innihald leigusamninga milli leigutaka og landeiganda svo og varðandi sölusamninga á landi og um samskipi íbúa í frístundabyggð og viðkomandi sveitarfélags.

Mikil umræða hefði farið fram innan hópsins um hvort 4. gr. frumvarpsins ætti að ná til þegar gerðra leigusamninga. En 4. gr. fjallar um m.a. um leigusamning, þ.á m. um endurskoðun leigu við lok leigutíma og hvort forgangur verði á áframhaldandi leigu og endurskoðun leigugjalds og varðandi forkaupsrétt við sölu landsins í lok leigutíma. Starfshópurinn ræddi með hvaða hætti væri unnt að jafna samningsstöðu aðila sem væru með gilda leigusamninga þannig að sanngjörn niðurstaða fáist sem samræmdist ákvæðum stjórnarskrárinnar um friðhelgi eignarréttarins og frelsi til að gera samninga af frjálsum og fúsum vilja. Taldi hópurinn öll tormerki á því að leysa þennan ágreining með setningu afturvirkra laga. Helst kæmi til álita í þessu sambandi að aðilar skjóti ágreiningsefni um endurleigu til dómstóla á grundve lli 36. gr. samningalaga sem heimilar að víkja til hliðar efni samninga ef það yrði talið ósanngjarnt góðri viðskiptavenju. Annað ágreinisefni var um samráð sveitarfélaga og svæðisfélaga. Stofnuð hafði verið nefnd í sitja fulltrúar Sambands íslenskra sveitarfélaga og Landssambandsins sem ætlað er það hlutverk að koma á reglubundu samráði við félagasambönd frístundahúsaeigenda um þjónustu þeirra við byggðina og önnur sameiginleg framfaramál en engin niðurstaða fengist. Niðurstaða starfshópsins var að leggja til sem málamiðlun að setja það stefnumarkandi ákvæði í frumvarpið um samráð sveitarstjórar við félög í frístundabyggð.

Gylfi taldi að frumvarp væri skref í rétta átt sem mundi ryðja brautina og síðar mætti bæta að fenginni reynslu. Ýmislegt væri óunnið af hendi sveitarstjórnar m.a. að ákveða landnýtingu, um öryggismál, þ.m.t. brunamál og snjóflóðavarnir. Frumvarpið verði nú sent hagsmunaaðilum til umsagnar og birt á heimasíðu félagsmálaráðuneytisins og stefnt að því að það verði lagt fram á Alþingi í haust.

Nokkrar fyrirspurnir komu frá fundarmönnum. M.a. hvort svæðisfélög gætu fengið forkaupsrétt að leigusamningum sem væru að renna út, um tvískipt lögheimili, um gerðardóm ef ekki semdist milli leigutaka og landeiganda og afturvirkni laganna varðandi samning a sem væru að renna út eftir gildistöku laganna.

Gylfi benti á að í 4. gr. frumvarpsins væru ákvæði um að í leigusamningi ætti að koma fram hvort leigutaki hefði forkaupsrétt að kaupum eða endurleigu og með lagabreytingu á síðasta þingi hefði verið tekið fyrir það að heimila lögheimili í frístundabyggð. Varðandi gerðardóm taldi hann að lögfræðingar í ráðuneytinu og í starfshópnum teldu að fara yrði varlega í að taka slík ákvæði í lögin, m.a. vegna afturvirkni laganna gagnvart landeigendum.

Fram kom hjá fundarstjóra að það væri misskilningur að um afturvirkni væri að ræða að setja ákvæði um gerðardóm inn í lögin. Nýtt lagaumhverfi væri komið með setningu laganna sem taka ætti tillit til.

Formaður þakkaði Gylfa fyrir kynninguna og góð svör við fyrirspurnum og sagði að það hefði verið á dagskrá stjórnarinnar síðastliðin 4 – 5 ár að þoka þessu réttlétismáli áfram. Gengið hefði verið á fund ýmissa ráðuneyta án árangurs. Það hefði ekki verið fyrr en eftir fund með þáverandi forsætisráðherra, Halldóri Ásgrímssyni, að málið komst í þann farveg að félagsmálaráðuneytið skipaði fyrrnefndan starfshóp. Sæmdi hann við þetta tækifæri Gylfa silfurmerki Landssambandsins svo og Katrínu Steinsdóttur vegna stjórnarstarfa hennar fyrir sambandið.

Gengið var þá til dagsskrár.

Fundargerð síðasta aðalfundar, sem birtist á vefsíðu LS og Sumarhúsabókinni 2006 var samþykkt.

Í skýrslu formanns komu eftirfarandi atriði fram:

Í stjórn voru. Ásgeir Guðmundsson, formaður og með honum Sveinn Geir Sigurjónsson, Guðmundur Guðbjarnason, Margrét Jakobsdóttir, Ægir Frímannsson og í varastjórn Björn Friðfinnsson, Einar Nikulásson og Katrín Steinsdóttir en framkvæmdastjóri sambandsins er Sveinn Guðmundsson lögmaður og skrifstofustjóri Aðalheiður Valdimarsdóttir. Endurskoðandi er Pétur Jónsson, lögg. endurskoðandi.

Skrifstofan sem nú er að Suðurlandsbraut 30 er opin virka daga frá 9 – 12. Mikið álag hefur verið á skrifstofunni sl. ár við að afgreiða ýmiss mál fyrir félagsmenn. Haldnir voru 6 stjórnarfundir, auk fjölda annarra funda með samstarfsnefndum þar sem stjórnarmenn og/eða framkvæmdastjóri LS sætu. Landssambandið varð 15 ára þann 27. október 2006.

Sumarhúsahandbókin var gefinn út á árinu. Í ritinu var komið inná mörg hagsmunamál , m.a lóðarréttindi og lagaumhverfi, um löggjöf um leigu á sumarhúsaló ðum, gróður og ræktun, gróðurelda, öryggisnet sumarhúsa og fleiri mál. Öll verktakavinna var í höndunum á útgáfufyrirtækinu Öflun ehf. og báru þeir allan kostnað af útgáfunni. Skrifstofa LS sá um alla ritstjórn og efnisöflun. Fyrir liggur nú undirbúningur að útgáfu Sumarhúsahandbókarinnar 2007 sem kemur út í janúar n.k.

Þá er kafli í skýrslunni um starfshóp um réttarstöðu eigenda og íbúa í frístundabyggð sem erindi Gylfa fjallað um.

LS hefur áhyggjur á auknum álögum á sumarhúsaeigendur með hækkun fasteignagjalda vegna hækkandi fasteignamats og þjónustugjalda. Var öllum sveitarfélögum send áskorun frá stjórninni að álagðir skattar og gjöld væru í lágmarki á árinu 2007. Mikill mismunur er á álagningu þessara gjalda milli sveitarfélaga. Aðeins tvö sveitarfélög s vöruðu áskorunni og sáu ekki ástæðu til breytinga á gjöldunum.

Að ósk LS boðaði Samband íslenskra sveitarfélaga, SÍS, til fundar um málefni sumarhúsaeigenda 10. febrúar 2006. Formaður SÍS lagði til að stofna yrði til samráðs þessara aðila um ágreinismál o g sameiginleg hagsmunamál sumarhúsaeigenda og sveitarfélaga. Samstarfshópurinn sem skipaður er tveimur frá hvorum aðila, Ásgeiri Guðmundssyni og Hallgrími Jónssyni frá LS, kom saman tvívegis á árinu. Umræður um upplýsingagjöf sveitarfélaga um rekstur og álögð gjöld sigldu í strand á fyrri fundinum en á þeim seinni lagði SÍS til að starfshópurinn einbeitti sér að mótun reglna um samskipti sumarhúsaeigenda og sveitarfélaga og lagði fram drög að slíkum efnisþáttum. LS tók vel í þessa tillögu og lagði einnig fram hugmyndir um upplýsingaskipti milli aðila. Þá var fjallað um ákvæði fyrrnefnds frumvarps um samskipti milli þessara aðila sem ekki leiddi til niðurstöðu.

Heimasíða LS hefur verið endurbætt og stefnt að því að hún verði gagnvirk. Útbúið var nýtt félagakerfi fyrir sambandið. Félagsmenn eru nú taldir vera 4.005 einstaklingar innan og utan sumarhúsafélaga.

Að lokum færði formaður samstarfsmönnum í stjórn, og starfsmönnum LS bestu þakkir fyrir áhuga, dugnaðog ósérhlífni í störfum sínum fyrir sambandið.

Framkvæmdastjóri sambandsins las upp og skýrði reikninga félagsins. Tekjur félagsins samanstóðu af félagsgjöldum um 5.763.000 kr. og öðrum tekjum 7.000.000 kr. eða samtals tekjur 12.763.000 kr. Rekstrarkostnaður samtals um 6.524.000 kr. og fjármunatekjur nettó 81.000 kr. Rekstrarhagnaður ársins nam því 6.320.000 kr. Útistandandi félagsgjöld voru um 255.000 kr. sem að mestu voru innheimt fyrir aðalfund. Eigið fé er því 5.697.000 kr.

Til að mæta kostnaði sambandsins við gerð öryggisnets sumarhúsbústaða, en LS hafði á liðnum árum haft frumkvæði að hnitun sumarbústaða og setningu öryggisnúmera á sumarhús, styrkti ríkisstjórnin sambandi með 7.000.000 kr. framlagi. Hafði kostnaður orði hærri en innheimt gjöld og gengi hafði verið á félagssjóð. En mun vera óuppgerð krafa á sambandið sem ósamið er um.

Fundarstjóri opnaði fyrir umræðu um skýrslu stjórnar og ársreikning.

Engar umræður eða fyrirspurnir bárust en Páll Jónsson þakkaði stjórn fyrir gott starf á árinu.

Ársreikningur var borinn upp og samþykktur samhljóða.

Tillaga stjórnar um hækkun árgjalds frá fyrra ári um 150 kr., þ.e. í 1.000 kr. fyrir einstaklinga innan aðildarfélaga og einstaklingsgjaldið um 250 kr., þ.e. í 2.750 kr. var samþykkt samhljóða.

Ásgeir Guðmundsson var endurkjörinn formaður sambandsins. En durkjörnir voru þeir sem ganga áttu úr stjórninni þeir Guðmundur Guðbjarnason og Ægir Frímannsson. Varamenn voru endurkjörnir Björn Friðfinnsson, Einar M. Nikulásson og Katrín Steinsdóttir. Endurskoðandi var kjörinn Pétur Jónsson, lögg. endurskoðandi.

Önnur mál.

Fyrirspurn kom um hvernig háttað væri hnitun nýrra sumarbústaða og setningu öryggisnúmera á sumarhús og um dreifingu stjórnarmanna eftir búsetu. Sveinn svaraði að það væri fyrirtækið Loftmyndir ehf. sem annaðist hnitun bústaða og afhendingu öryggisnúmera. Til að tryggja það að öll sumarhús væru hnituð og með öryggisnúmer væri þessum málum best komið hjá byggingafulltrúa hvers sveitarfélags. Varðandi stjórnarsetu væri allaf verið að leita eftir nýjum ábendingum um fólk sem vildi taka að sér setu í stjórninni. Þá vék hann nokkrum orðum að frumvarpinu og sagði að um væri að ræða ný lög sem ætti að taka á þekktum vandamálum. Um væri að ræða málamiðlum milli ólíkra hagsmuna og vandamálið væri um afturvirkni laga og samningafrelsi. Ekki væri tekin afstaða til þess hvað tæki við lok samninga sem í gildu væru.

Fyrirspurn kom um það hvernig væri hægt að ná til þeirra sumarhúsaeigenda sem stæðu utan samtakanna en sumarhús væru sögð vera um 12.000 en um 4.000 félagar í samtökunum. Sagði Sveinn að miðaða við félagafjölda húseigendafélagsins værum við fjölmenn samtök. Gera þyrfti átak til að fjölga félögum og gera samtökin enn sterkari.

Spurt var um hvernig færi saman lögbýli í sumarhúsabyggð. Sveinn sagði að sveitarfélög ættu að skilgreina frístundabyggð án lögheimilréttinda. Benti á að nú væri jafnvel að koma upp hestabúgarðar í útjarði frístundabyggða. Björn sagði það vera á forræði landbúnaðarráðuneytisins að leyfa lögbýli og leyfisveitingin orkaði oft tvímælis, nánast geðþóttarákvörðun í stöku tilfella.

Þá var spurt um heimasíðu sambandsins og óskaði eftir því að þar væri svæði hvers félags skilgreint og formenn þeirra ásamt netföngum til að auðvelda samskipti formanna nálægra svæða. Tók Sveinn vel í þá hugmynd.

Formaður sagði gott að heyra viðhorf fundarmanna til að taka með sér af fundinum. Ræddi um nauðsyn þess að fjölga félagsmönnum, laga félagatalið og heimasíðuna. Það sem lægi fyrir hjá stjórninni væri að vinna með fulltrúum SÍS í samráðnefndinni varðandi úrlausnir á sameiginlegum hagsmunaaðilum og finna viðmiðunarreglur fyrir sveitafélögin og sumarhúsaeigendur til að vinna eftir í samskipum milli þeirra. Allþokkalegt samband væri núþegar hjá allmörgum sveitarfélögum en hjá öðrum væri um afskiptaleysi að ræða. Þá myndi stjórnin vinna að framgangi frumvarp sin á Alþingi í haust. Að lokum þakkað formaður fundarmönnum fyrir þátttöku þeirra og sleit fundi kl. 21:30

Fundargerðina ritaði Guðmundur Guðbjarnason ritari stjórnar.